در روند مذاکرات، پیشنویس پروتکل همکاری در گذرگاههای مرزی و همچنین برنامه عملیاتی ارتقای بهرهوری آنها برای سالهای ۲۰۳۰–۲۰۲۶ تهیه شد. این اسناد توسط سرگئی پاولوف، قائممقام اول مدیرکل راهآهن روسیه، و بائورژان اورینباساروف، مدیر تولید شرکت راهآهن قزاقستان، به امضا رسید.
این برنامه گامهای مشترک و جدول زمانبندی توسعه سریع گذرگاههای مرزی را با توجه به افزایش حجم بار ترسیم میکند. به گفته سرگئی پاولوف، طی هشت ماه نخست سال جاری ۶۱.۸ میلیون تُن بار از طریق گذرگاههای مرزی روسیه – قزاقستان جابهجا شد که ۴.۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. وی خاطرنشان کرد: «در ماههای ژوئیه و اوت روند مثبتی در تبادل قطارها شکل گرفته است: در ۲۷ ژوئیه ۷۵ قطار، در ۲۸ ژوئیه ۷۷ قطار، در ۲۹ ژوئیه ۷۴ قطار و در ۳ اوت ۷۶ قطار عبور کردند. ثبت رکورد ۷۷ قطار در روز در برابر نُرم روزانه ۷۵ قطار، دستاوردی چشمگیر برای تبادلات از طریق گذرگاههای مرزی روسیه – قزاقستان محسوب میشود.»
افزایش حجم حملونقل مرزی در اولویت میانمدت قرار دارد. این امر با تکمیل احداث خط دوم در بخش دوستیک – موینتی قزاقستان تا پایان سال جاری تسهیل خواهد شد. با بهرهبرداری از این بخش، تبادل قطارهای باری از طریق گذرگاههای مرزی روسیه – قزاقستان به ۸۵ جفت قطار در روز (85 ورودی و 85 خروجی)افزایش خواهد یافت.
این موضوع پیشتر در جریان دیدار کاری میان اولگ بِلازوراف، مدیرعامل راهآهن روسیه، و تالگات آلدیبرگنوف، رئیس شرکت راهآهن قزاقستان، در مسکو در تاریخ ۲۱ ژوئیه مطرح شده بود. دو طرف توسعه شاخه شرقی کریدور «شمال – جنوب» را در اولویت قرار دادند.
به گفته الکساندر کاراوایف از مؤسسه مطالعات راهبردی خزر، امروز بخش شرقی این کریدور که از خاک قزاقستان و ترکمنستان میگذرد، در نتیجه تحولات ژئوپلیتیکی، اهمیت راهبردی یافته است. این کارشناس توضیح میدهد: «قزاقستان برای روسیه نقش دروازه ترانزیتی به آسیای مرکزی را ایفا میکند، در حالی که برای قزاقستان، همکاری با روسیه در حوزه حملونقل دسترسی به منطقه ولگا، مرکز روسیه و قطبهای صنعتی اورال جنوبی را از طریق کریدور شمال – جنوب فراهم میسازد.»
مسیر شرقی در حال حاضر سالانه شش میلیون تُن بار را جابهجا میکند. طبق ارائههای انجامشده در نخستین همایش تجارت و صادرات کریدور شمال – جنوب که تابستان گذشته در آکتائو برگزار شد، ظرفیت این مسیر باید تا سال ۲۰۲۷ به ۱۰ میلیون تُن و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰ میلیون تُن برسد. تحقق این اهداف مستلزم ارتقای گسترده زیرساختها است – نوسازی خطوط ریلی، افزودن خطوط دوم، نصب سامانههای علائمدهی خودکار و توسعه امکانات مرزی. سریک ژومانگارین، معاون نخستوزیر قزاقستان، از برنامه سرمایهگذاری ۱.۹ میلیارد دلاری در این زمینه خبر داد.
سرگئی پاولوف در پایان خاطرنشان کرد: «ما همواره به زمینه های مشترک دست مییابیم و نشست کارگروه مشترک در خاور دور نیز از این قاعده مستثنی نبود.» نشست بعدی دوجانبه برای نیمه نخست سال ۲۰۲۶ در قزاقستان برنامهریزی شده است.
دمیتری کوپتِف، ناتالیا کوزمینا