راه‌آهن قزاقستان در مسیر آینده

در ادامه، مشروح مصاحبه کیریل والکوف مدیر بخش روابط عمومی و ارتباط با رسانه «شرکت ملی «قزاقستان تمیر ژولی (راه‌آهن قزاقستان)»، در خصوص تدارک تمهیدات لازم برای عرضه اولیه سهام، توسعه روابط بین‌المللی و چشم‌اندازهای ایجاد یک اپراتور واحد در کریدور «شمال – جنوب»، ارائه می‌گردد.

روند اصلاحات در «راه‌آهن قزاقستان»، به‌ویژه آماده‌سازی شرکت برای خصوصی‌سازی از طریق عرضه عمومی سهام، چگونه پیش می‌رود؟ آیا می‌توان انتظار عرضه اولیه سهام شرکت را در سال 2025 داشت؟

مطابق با مصوبه هیئت دولت جمهوری قزاقستان، برنامه‌ریزی‌های لازم برای عرضه اولیه سهام شرکت «راه‌آهن قزاقستان» در سال 2025 انجام شده است.

با این حال، «راه‌آهن قزاقستان» باید مجموعه‌ای از اقدامات مقدماتی را برای برگزاری موفقیت‌آمیز این عرضه اولیه، به انجام برساند. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• افزایش تعرفه‌های وضع‌شده تا سطح خودکفایی؛ که هماهنگی‌های مربوطه با نهادهای دولتی ذی‌صلاح در حال انجام است.

• تثبیت حق انحصاری ترانزیت برای شرکت ملی راه‌آهن.

آمادگی «راه‌آهن قزاقستان» برای عرضه اولیه سهام در سال 2025 میلادی پس از انجام این اقدامات مقدماتی مشخص خواهد شد.

اخیرا قاسم-ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان، برنامه‌هایی را برای توسعه زیرساخت‌های ریلی این کشور، به خصوص کریدور ریلی ترانس قزاقستان که به حلقه‌ای کلیدی در مسیر ترانس کاسپین تبدیل خواهد شد، اعلام کرده است. بفرمایید، در حال حاضر چه پروژه‌هایی در دست اجرا هستند و چه پروژه‌های دیگری در چارچوب این برنامه در آینده اجرا خواهند شد؟ هزینه این پروژه‌ها چقدر است و زمان‌بندی اجرای آنها چگونه است؟ انتظار می‌رود بهره‌برداری از این خطوط جدید چه اثرات اقتصادی داشته باشد؟

در حال حاضر قزاقستان توجه ویژه‌ای را به توسعه لجستیک چندوجهی و رشد ظرفیت ترانزیتی این کشور معطوف کرده است. طرح کریدور ریلی ترانس قزاقستان به منظور تامین ظرفیت ترانزیتی بالا برای زیرساخت‌های ریلی، تحویل سریعتر کالاها و خدمات‌رسانی راحت از طریق به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته، ریخته شده است. سامانه‌های هوشمند مدیریت و تشخیص، امنیت دیجیتال و راهکارهای پیشرفته در حوزه ناوگان حمل‌ونقل ریلی، اثربخشی این امر را تضمین می‌کنند.

طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، برخی از پروژه‌هایی که به منظور گسترش ظرفیت ترانزیتی زیرساخت‌های ریلی طراحی شده‌اند، در سال میلادی جاری به اتمام خواهند رسید. از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• احداث خطوط دوبل در بخش ریلی «دوستیک – مویینتی» به طول 836 کیلومتر که ظرفیت ترانزیتی این بخش را به میزان 5 برابر افزایش می‌دهد و صادرات بدون وقفه تولیدات داخلی را تضمین می‌نماید.

• احداث خط آهن کمربندی آلماتی و تغییر مسیر جریان کالای ترانزیتی به مسیر جدید و کوتاهتر که باعث کاهش 30 درصدی ترافیک در هاب آلماتی و افزایش سرعت قطارهای کانتینری ترانزیتی به طور متوسط برای 24 ساعت خواهد شد.

لازم به ذکر است، طبق برنامه‌ریزی‌ها مراحل ساخت خط آهن «دربازه – ماکتاآرال» در سال 2026 میلادی به اتمام خواهند رسید. هدف از اجرای این پروژه، گسترش امکانات زیرساختی در مرز میان قزاقستان و ازبکستان، بازتوزیع جریان کالا و کاهش ترافیک کالایی این بخش در مسیرهای منتهی به کشورهای آسیای مرکزی و همچنین مسیرهای عبوری از آنها، می‌باشد.

علاوه بر اینها، شرکت قصد دارد احداث خطوط جدید ریلی «مویینتی – کیزیل‌ژار (قزل‌یار)» و «آلتینکول – ژتیگن»، و همچنین بهره‌برداری از سامانه حفاظت خودکار قطار را نیز آغاز نماید.

بنا به دستور رئیس جمهور علاوه بر پروژه‌های مربوط به احداث خطوط جدید، پروژه‌های دیجیتالی‌سازی حمل‌ونقل ریلی و توسعه قطب‌های حمل‌ونقل چندوجهی نیز به منظور یکپارچه‌سازی کلیه انواع روش‌های حمل‌ونقل، اجرا خواهند شد.

آیا برنامه‌ای برای افزایش ظرفیت ترانزیتی گذرگاه‌های مرزی وجود دارد؟

شرکت ملی «راه‌آهن قزاقستان» برای افزایش ظرفیت ترانزیتی، سه پروژه اصلی را در دست اجرا دارد:

• احداث خطوط دوبل در بخش «دوستیک – مویینتی» که پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال 2025 به اتمام برسد (دو سال زودتر از موعد مقرر پروژه). اتمام این پروژه امکان افزایش 5 برابری ظرفیت ترانزیتی در مسیر چین را فراهم می‌آورد.

• احداث خط آهن جدید «دربازه – ماکتاآرال» که موجب کاهش ترافیک باری در گذرگاه ساری‌آغاش خواهد شد و در عین حال حجم بیشتری از کالاها را (تا 20 میلیون تن در سال) به مسیرهای مربوط به کشورهای آسیای مرکزی جذب خواهد کرد.

• احداث خط آهن کمربندی حول ایستگاه آلماتی که امکان کاهش ترافیک در هاب آلماتی و همچنین افزایش ظرفیت ترانزیتی در مسیرهای مربوط به کشورهای آسیای مرکزی را فراهم خواهد آورد.

اجرای این پروژه‌های زیرساختی موجب افزایش 2 برابری حمل‌ونقل ترانزیتی ریلی از طریق قزاقستان خواهد شد.

علاوه بر آن، عملیات مربوط به پروژه احداث سومین گذرگاه مرزی با چین در بخش «بختی – آیاگوز» نیز در دست انجام است که موجب جذب جریان‌های کالای بیشتر از روسیه و بلاروس خواهد شد.

در راستای اجرای دستور رئیس جمهور قزاقستان، پروژه «کریدور ریلی ترانس قزاقستان» نیز در دست اجرا است. این پروژه شامل احداث خط جدید «مویینتی – کیزیل‌ژار (قزل‌یار)»، خطوط دوبل در بخش «آلتینکول – ژتیگن» و بهره‌برداری از سامانه حفاظت خودکار قطار در بخش‌های مختلف «کریدور ریلی ترانس قزاقستان» می‌باشد.

فرآیند ایجاد اپراتور لجستیکی مشترک برای بهره‌برداری از کریدور «شمال – جنوب» چه زمانی به پایان خواهد رسید؟ آیا پیشرفتی در مذاکرات با طرف ترکمنستانی حاصل شده است؟

ایجاد یک اپراتور واحد در شاخه شرقی کریدور «شمال – جنوب» با توجه به مشارکت چندین کشور در آن و همچنین با لحاظ شرایط ژئوپلیتیکی کنونی، مستلزم بررسی‌های بیشتر با تمامی طرف‌های ذی‌نفع است. با این حال کار در این زمینه همچنان ادامه دارد، چرا که توسعه مسیر شرقی از اهمیتی راهبردی برخوردار است.

البته لازم به ذکر است، شرکت سهامی «KTZ Express» به صورت فعال در حال ترویج این مسیر است و حمل‌ونقل‌های کانتینری را نیز انجام می‌دهد. در ماه‌های ژانویه و فوریه سال میلادی جاری، محموله‌هایی چون کاغذ روزنامه و کود ارسال شده‌اند. در آینده نیز انتظار می‌رود دامنه کالاهای قابل حمل، از جمله محصولات کشاورزی، گسترش یابد.