کریدور شمال-جنوب به اولویت کشورهای «جنوب جهانی» تبدیل می‌شود

هماهنگی میان کشورهای «جنوب جهانی» و روسیه به عنوان شرط لازم برای توسعه کریدورهای حمل‌و‌نقل اوراسیا، به یکی از موضوعات اصلی برنامه کاری اجلاس بین‌المللی اقتصاد «روسیه - جهان اسلام: کازان‌فروم» تبدیل شد. این اجلاس با شعار «اعتماد و همکاری» در کازان برگزار گردید. شرکت‌کنندگان آن نیز هیئت‌هایی از کشورهای خاورمیانه، آسیای مرکزی، آفریقای شمالی و همچنین مناطقی از روسیه بودند.

الکسی اوِرچوک معاون نخست وزیر روسیه ضمن سخنرانی در نشست عمومی اجلاس، بر اهمیت زیاد همکاری روسیه با کشورهای اسلامی و کشورهای جنوب جهانی تاکید نمود.

وی خاطرنشان کرد: «امروزه تغییر جهتی جدی در اقتصاد جهانی از غرب به شرق و به سمت کشورهای «اکثریت جهان» رخ داده است. ما در زمینه توسعه کریدور بین المللی شمال-جنوب نیز به صورت تنگاتنگ در حال همکاری هستیم. روسیه با کشورهای اسلامی بسیاری در حال مذاکره است تا بتواند اثرگذاری مناطق آزاد تجاری را بر روابطمان گسترش دهد؛ همانطور که قبلا با کشور ایران انجام شده است. ما در حال حاضر شاهد پیشرفت موفقیت‌آمیز کشورهایی هستیم که روابط دوستانه با روسیه دارند. در نتیجه هم اثری هم‌افزایی ایجاد می‌گردد که برای همه ما است».

در جریان این نشست که به توسعه کریدورهای حمل‌و‌نقل بین‌المللی عبورکننده از کشورهای آسیا و خاورمیانه اختصاص داشت، مارات خوسنولین معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه اطمینان داد که توسعه کریدورهای حمل‌و‌نقل در اوراسیا یکی از اولویت‌های سیاست دولت روسیه است.

در همین رابطه، کنارگذر شرقی دریای خزر در کریدور شمال-جنوب نه تنها فراهم‌آورنده دسترسی روسیه به خلیج فارس از طریق قزاقستان، ترکمنستان و ایران است، بلکه شبکه راه‌آهن روسیه را نیز به راه‌های کشورهای آسیای مرکزی پیوند می‌زند. در کنارگذر غربی هم، احداث بخش ریلی رشت-آستارا جهت فراهم‌نمودن ترانزیت کالا میان مناطق شمال روسیه و بنادر اقیانوس هند از طریق آذربایجان و ایران، پروژه‌ای کلیدی محسوب می‌شود.

به نقل از مارات خوسنولین، در کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، روسیه تنها به حمل‌و‌نقل ریلی بسنده نمی‌کند. وی تاکید کرد: «محور دوم، توسعه آبراه‌ها است. ما در نظر داریم مسیرهای آبی خود را از طریق ولگا به صورت حداکثری افزایش دهیم و با بنادر همه کشورهای حاشیه دریای خزر نیز ارتباط برقرار کنیم».

در کریدور بین‌المللی شمال-جنوب تمام زیرساخت‌های ضروری مدرن برای مسیرهای جاده‌ای در دست احداث است. معاون نخست‌وزیر روسیه افزود: «در نهایت ما مسیری خواهیم داشت که چین و آسیای مرکزی را به روسیه متصل می‌کند. تلاش‌های ما جهت ادغام جاده‌های ازبکستان و تاجیکستان با افغانستان و پاکستان نیز ادامه دارد».

به گفته وی، همچنین دو محور کلیدی دیگر جهت تامین لجستیک بدون درز در کریدورهای حمل‌و‌نقل در دست اقدام است که عبارتند از: توسعه امکانات گذرگاه‌ها و به‌کارگیری پلمب‌های الکترونیکی.

واسیلی اُسماکوف معاون اول وزیر صنعت و تجارت روسیه به شرکت‌کنندگان در این اجلاس خاطرنشان کرد که در مسیرهای لجستیکی اوراسیا، تغییرجهتی اساسی در جریان‌های حمل‌و‌نقل اتفاق افتاده است. کابینه دولت روسیه در تلاش است تا یارانه‌هایی را برای هزینه‌های اپراتورهای لجستیک که در کریدورهای حمل‌و‌نقل بین‌المللی فعالیت می‌کنند و خواهند کرد، در نظر بگیرد. این کریدورها عبارتند از چهار کریدور ذیل: کریدوری به آمریکای لاتین، کریدوری به آفریقا، راه دریایی شمال و کریدور حمل‌و‌نقل بین‌المللی شمال-جنوب. وی در ادامه گفت: «ما خدمات کانتینری منظمی را در محورهای مهم ایجاد خواهیم کرد. این موضوع منجر به کاهش هزینه‌ها و برقراری جریان‌های پایدار حمل‌و‌نقل می‌شود. به لطف توزیع مجدد محورهای لجستیکی، درصدد هستیم تا گردش کالا را با کشورهای اصلی تا سال 2030 میلادی به حدود 162 میلیارد دلار برسانیم».

معاون اول وزیر صنعت و تجارت همچنین افزود: «دومین هدف کلیدی ما در چارچوب برنامه توسعه صادرات، ایجاد «نقاط حضور صنعتی» در طول این مسیرها است که عبارتند از شهرک‌‌های صنعتی، مراکز تجاری-لجستیکی، زیرساخت‌های بندری و انبارها».

موضع بزرگ‌ترین بازیگران بازار را در این اجلاس، احمد سلطان بن سلیم رئیس هیئت‌مدیره و مدیر اجرایی DP World تشریح کرد. وی خاطرنشان کرد، روسیه بهترین، کوتاه‌ترین و سریع‌ترین راه را برای اتصال خاور دور و اروپا ارائه می‌کند.

این مدیر ارشد افزود: «ما مخاطرات وقفه در حمل‌و‌نقل بار را دیده‌ایم. مثلا زمانی که محموله به مدت 40 ساعت در کانال سوئز گیر می‌کند. یکی از راه‌حل‌هایی که در حال حاضر در دست بررسی و اقدام است، «راه دریایی شمال» می‌باشد. به عنوان مثال مسیر توکیو به لندن از طریق کانال سوئز، 24 هزار کیلومتر است و 40 روز طول می‌کشد. آن هم به شرطی که در دریای سرخ همه چیز خوب پیش برود. لیکن طول «مسیر دریایی شمال» 13 هزار کیلومتر است و 18 الی 20 روز نیز زمان می‌برد. بسیار سریعتر است و هیچ مخاطره‌ای هم ندارد!»

به گفته احمد سلطان بن سلیم، شرکت‌های لجستیک هنگام طراحی مسیرهای جایگزین، کریدور شمال-جنوب را به کمک شبکه ریلی ایران و روسیه به عنوان یکی از راحت‌ترین راه‌ها برای ارسال بار از آسیا به مسکو در نظر می‌گیرند. وی در پایان تصریح کرد: «قاعده مهم برای ما از این قرار است: هزینه هر چقدر هم که باشد، این زمان تحویل است که برای همه مهم است».

دمیتری زوِرُف معاون وزیر حمل‌و‌نقل فدراسیون روسیه ضمن ارزیابی چشم‌اندازهای احداث راه‌آهن در بخش رشت-آستارا در ایران بیان کرد، قرار است در ماه ژوئن عملیات مساحی و نقشه‌برداری اولیه آغاز شود و قرارداد اجرایی مربوطه نیز منعقد گردد. وی در ادامه افزود: «امیدواریم که عملیات احداث مربوط به این پروژه، در سال جاری به موازات طراحی آن آغاز شود تا این خط سرتاسری در سال 2028 افتتاح گردد. اهداف سال 2024 دیگر مشخص شده است. «نقشه راه» را با آذربایجان امضا کرده‌ایم و تا پایان ژوئیه نیز باید پیش‌نویس این توافقنامه بین‌المللی را آماده کنیم تا کل زنجیره، از بنادر شمال غرب روسیه تا بندرعباس و سایر بنادر اقیانوس هند، تکمیل شود».